Vitalik Buterin'den 'Trustless Manifesto': Kripto özüne dönmeli

Ethereum(ETH) kurucu ortağı Vitalik Buterin, kripto dünyasının temel değerleri olan *merkezsizlik* ve *sansüre direnç* ilkelerini korumaya yönelik yeni bir metin olan “Trustless Manifesto”yu yayımladı. Kripto teknolojisinin yaygınlaşması uğruna aracı sistemler ve merkezi doğrulama yapılarının kullanılması yönündeki eğilime dikkat çeken Buterin, bu tür müdahalelerin sistemin özüne zarar verebileceği konusunda uyarıda bulundu.

Manifesto, Buterin ile birlikte Ethereum Vakfı'ndan araştırmacılar Yoav Weiss ve Marisa Posner tarafından kaleme alındı. Ekip, “barındırılmış node’lar” ya da “merkezileştirilmiş veri aktarım aracıları” gibi çözümlerin sisteme güven aşılamak için değil, tam aksine güvenin feda edildiği mekanizmalar olduğunu belirtti. *İzin gerektirmeyen yapıların* uzun vadede küçük tasarım kararlarıyla aşındırılabileceğine dikkat çekildi.

Metinde, ‘trustlessness’ yani *merkezi yapıya gerek duymayan güven mekanizması* kripto teknolojisinin temel taşı olarak tanımlanıyor. Bu özelliğin sonradan eklenebilecek bir unsur değil, sistemin doğrudan özü olduğu vurgulanıyor. Eğer bu unsur yetersiz kalırsa, ölçeklenebilirlikten kullanıcı deneyimine kadar diğer tüm avantajların kırılgan temellere dayandığı ifade ediliyor.

Buterin, teknolojik karmaşıklığın geliştiricileri *merkezileşmeye* yönlendirdiğinde, sağlanan her konfor öğesinin potansiyel bir boğaz noktası (chokepoint) olabileceği uyarısını yaptı. *Geliştiricilerin* kısa vadeli kullanıcı kazanımları yerine, sistemin uzun vadeli değer ve ilkelerine sadık kalması gerektiğini özellikle vurguladı.

Bu yeni manifesto, kripto ekosisteminde giderek artan merkezi çözümlere karşı bir uyarı olarak değerlendiriliyor. Kripto teknolojisinin yaygınlaşması uğruna benimsenen konfor odaklı ve kontrolcü yaklaşımların aslında merkezsizliği ve topluluk katılımını zayıflattığına dikkat çekiliyor. Manifesto, sektörün tekrar *özüne* dönmesi gerektiğini savunan görüşlerin daha fazla destek bulmasına neden olabilir.