Solana(SOL) ekosistemi 2025'te rekor büyüme yaşadı: DeFi, ETF ve stabil kripto paralarda zirve

2025’in üçüncü çeyreğinde Solana(SOL) ekosistemi, merkeziyetsiz finans(DeFi), stabil kripto paralar ve kalıcı vadeli işlem borsaları dahil olmak üzere birçok alanda hızlı bir büyüme yakalayarak piyasanın dikkatini çekti. Messari Research, 24’ünde yayımladığı raporunda, Solana DeFi’inde toplam kilitli varlıkların (TVL) önceki çeyreğe kıyasla %32,7 artarak 11,5 milyar dolara ulaştığını ve ekosistemin sistematik şekilde genişlediğini belirtti. Ayrıca uygulama gelir yakalama oranı (RCR) %262,8’e yükselerek, ağ üzerindeki uygulamaların ekonomik faaliyetleri gelire dönüştürme hızının arttığını ortaya koyuyor.

Solana’nın stabil kripto para ekosistemi de çarpıcı bir büyüme sergiledi. Toplam piyasa değeri, önceki çeyreğe göre %36,5 artışla 14,1 milyar dolara ulaşarak rekor seviyeye çıktı. USDC, 10 milyar dolarlık hacmiyle %71,1’lik piyasa payına sahip olurken, PYUSD %112,3’lük artışla 445,3 milyon doları aştı. Messari Research, bu yükselişi Solana ana ağı temelli ödeme altyapısı ve likidite merkezli yapıların etkisiyle açıkladı.

Dijital varlık yönetimi alanında ise Forward Industries, Galaxy Digital, Jump ve Multicoin Capital gibi büyük oyuncuların öncülüğünde Solana için 1,65 milyar dolar topladı ve 18,9 milyon SOL elde etti. Bu durum, kurumsal yatırımcı ilgisini gösteren önemli bir ölçüt haline geldi. Aynı zamanda SOL’un piyasa değeri önceki çeyreğe kıyasla %37 artarak 113,5 milyar dolara ulaştı. Gerçekleşen ekonomik değer ise 222,3 milyon dolar olarak kaydedildi, bu da DeFi alanında artan kârlılığa işaret ediyor.

Vadeli işlem borsalarında da dikkat çekici bir gelişme yaşandı. Ortalama günlük işlem hacmi %93 artışla 1,6 milyar dolara ulaştı. Drift ve Pacifica gibi yeni protokoller öne çıkarak pazar paylarını artırdı. Spot DEX’lerde ise ortalama işlem hacmi %17 artarak 4 milyar dolara yükseldi. Özellikle, işlem mekaniğini geliştiren Prop AMM modeli sayesinde likidite derinliği artarken, arayüzsüz Humidefi ve Solfi gibi projeler DEX toplayıcılarla birleşerek yenilikçi bir dağıtım yapısı oluşturdu.

Launchpad alanında da Solana güçlü bir performans ortaya koydu. Pump.fun, 2025’in Temmuz ayında gerçekleştirdiği ICO ile 600 milyon dolar topladı ve Bonkfun ile olan rekabette üstünlük sağladı. Ascend gibi projelerin sunduğu kademeli komisyon modeli, içerik üreticilerinin katılımını teşvik ederek yeni kullanıcıları platforma çekti. Messari Research, bu verilerin Pump.fun’ın evrim sürecini simgelediğini belirtti.

Diğer yandan, reel varlık (RWA) alanı da %41,9 büyümeyle 682,2 milyon dolara ulaştı. USDY (Ondo Finance) ve BUIDL (BlackRock) gibi varlıklar Solana üzerindeki etkinliğini artırırken, xStocks tarafından sunulan tokenlaştırılmış hisse senetleri ve SOL tabanlı GLXY hisse ürünü gibi yenilikler bu alanı geleneksel finansla doğrudan entegre hale getirdi. Bu, blokzincir tabanlı türev ürünlerin klasik finans sistemine daha fazla katıldığını gösteriyor.

Tüketici tarafında ise ticaret kartları platformları, oyun projeleri ve NFT koleksiyonları gibi alanlarda dengeli bir yayılım gözlemleniyor. Özellikle PSG1 cihazının piyasaya çıkışı, Web3 mobil cüzdanı Jupiter Mobile’ın tanıtılması ve Kalshi isimli tahmin piyasasının entegrasyonu, Solana ekosisteminde anlamlı kullanıcı deneyimlerinin genişlemesine katkı sağlıyor.

Makro çerçevede değerlendirildiğinde ise Solana istikrarlı bir ağ yapısını sürdürüyor. Ortalama günlük işlem ücreti ödeyen kullanıcı sayısı %29,1 düşmesine rağmen, oy dışı işlem sayısı günde 95,9 milyon civarında sabit seyretti. Stake edilen SOL miktarı %4,7 artışla 409,6 milyona çıkarken toplam stake varlığı 85,5 milyar dolara ulaştı. Bu durum, ağ güvenliği ve merkeziyetsizlik için güçlü bir temel oluşturuyor.

Altyapı tarafında da büyük gelişmeler dikkat çekiyor. Alpenglow mutabakat mekanizması ve Rotor-Voter yapılandırması, işlem gecikmelerini azaltıp doğrulayıcı sistemleri basitleştirirken; Firedancer ve Frankendancer istemcileri, gerçek zamanlı blok yeniden oynatımı sayesinde ağ esnekliği ve güvenilirliğini artırıyor. Bu yenilikler, rollup bazlı yapılara karşı Solana'nın ana ağı üzerindeki rekabet avantajını pekiştiriyor.

Öte yandan, ABD’de Solana ETF’lerinin onaylanması da önemli bir ilerleme sağladı. Temmuz 2025’te başlatılan SSK ETF, staking ödüllerini içeren ilk ürün olup 300 milyon dolardan fazla yatırım çekti. Ayrıca 9 kurum daha spot ETF onayı için başvuru yapmış durumda ve bu gelişmeler, kurumsal benimsemenin ivmeleneceğini gösteriyor.

2025’in üçüncü çeyreğinde, Solana ekosistemi birçok alanda anlamlı başarılar elde ederek zincir üzeri innovasyon platformu konumunu güçlendirdi. Geliştiriciler, kurumsal yatırımcılar ve son kullanıcıları kapsayan bu yapısal genişleme, Solana'yı merkeziyetsiz çağın çok fonksiyonlu lider platformu haline getiriyor. Messari Research, Aralık ayında Abu Dabi’de düzenlenecek Breakpoint Konferansı’nda bu ilerlemenin gelecek adımlarının daha netleşeceğini ifade etti.