Bitcoin(BTC) tabanlı DeFi ekosistemi hızla büyüyor: Ethereum(ETH) devri sona mı eriyor?

Ethereum(ETH) tabanlı DeFi ekosistemi, artık sınırlarına ulaşmış gibi görünüyor. Layer-2 çözümlerinin vadettiği *ölçeklenebilirlik*, problemi tamamen ortadan kaldıramadı ve aksine *likiditenin parçalanmasına* yol açarak sermaye *verimsizliğine* neden oldu. Bu durum karşısında piyasanın ilgisi Solana(SOL) ağına kaydı ancak birçok uzmana göre bu da yalnızca *meme token* temelli kısa vadeli spekülasyonlardan ibaret. Uzmanlar, bu derece dağılmış bir altyapının ve spekülatif hareketlerin sürdürülebilir bir merkeziyetsiz finans sistemi oluşturamayacağını belirterek, DeFi’in gelecekte *Bitcoin(BTC)* üzerine kurulması gerektiğini savunuyorlar.

Ethereum uzun süre DeFi dünyasının merkezi konumundaydı. Ancak son dönemde uzun vadeli sürdürülebilirliğine dair şüpheler giderek artıyor. Pek çok Layer-2 çözümü devreye girse de, zincirler arası likiditenin entegrasyonu başarılamadı. Aksine, her bir zincir diğerleriyle rekabete girerek sermaye kullanımının daha da verimsiz olmasına neden oldu. Ethereum'un önerdiği ‘zincir soyutlama (chain abstraction)’ yaklaşımı kavramsal olarak cazip bulunsa da, teşvik yapılarındaki uyumsuzluk nedeniyle pratikte işe yaramıyor. Bu nedenle kullanıcılar ve geliştiriciler giderek Ethereum ekosisteminden uzaklaşıyorlar.

Alternatif olarak öne çıkan Solana, teknik anlamda avantajlara sahip. Yüksek işlem hızı ve düşük işlem ücretleri sayesinde geliştirici ilgisi katlanarak arttı ve merkeziyetsiz borsa hacimleri de Ethereum’un önünde seyrediyor. Ancak bu büyümenin arkasındaki en büyük itici güç, meme token'lara dayalı spekülatif atmosfer. Aralarında TRUMP token’ın da bulunduğu Solana tabanlı token’lardan elde edilen toplam fonun 3,6 milyar ila 6,6 milyar dolar arasında olduğu belirtiliyor. Bu token'lar uzun vadeli finansal uygulamalardan çok, *likidite madenciliği* aracı gibi çalışıyor. Bu nedenle Solana üzerindeki DeFi altyapısının güvenilir bir temel oluşturmadığı yönünde eleştiriler var.

Buna karşılık, Bitcoin tabanlı DeFi oldukça hızlı bir büyüme gösteriyor. 2024 başında yalnızca 300 milyon dolar olan toplam kilitli varlık (TVL), 2025 Şubat ayı sonunda 5,4 milyar dolara ulaşarak %1700’lük etkileyici bir artış kaydetti. Bu yükselişin ardında; Babylon, Lombard ve SolvBTC gibi *staking* tabanlı protokoller yer alıyor. Bu da Bitcoin’in artık sadece bir değer saklama aracı değil, aynı zamanda *varlık verimliliği* sağlayan bir altyapıya doğru evrildiğini gösteriyor.

Daha dikkat çekici olan ise, Bitcoin tabanlı DeFi’in Ethereum’u taklit etmektense, kendine özgü modeller geliştirmesi. Hashrate tabanlı tokenizasyon, çiftli staking (dual staking) gibi yenilikçi konseptler devreye alınırken, BRC-20 ve Ordinals gibi teknolojiler sayesinde Bitcoin ağı üzerindeki işlem sayısı ve işlem ücretleri tarihî rekorlara ulaştı. Son veriler, inscription (dijital kazı) sayısının 66,7 milyona ulaştığını ve toplam işlem ücretlerinin 420 milyon doları aştığını gösteriyor. Bu da Bitcoin ağı üzerinde *tokenizasyon talebinin* hızla arttığını ortaya koyuyor.

Tüm bu gelişmeler, Bitcoin'in gelecekte DeFi'in ana omurgası haline gelme potansiyelini güçlendiriyor. Zaten 1,7 trilyon dolarlık piyasa değeri ve 94 milyar dolarlık ETF varlıklarıyla *devasa bir likiditeye* sahip olan Bitcoin, bu kaynağın bir kısmını bile DeFi’e yönlendirdiği takdirde piyasa üzerinde büyük bir etki yaratabilir. Bazı ülkeler hali hazırda Bitcoin’i *ulusal rezerv varlığı* olarak kullanmayı değerlendirmeye başladığı için kurumsal güven de her geçen gün artıyor.

Bitcoin tabanlı DeFi ekosistemi, kısa vadeli likidite çekmektense, sürdürülebilir büyümeyi ön planda tutuyor. En güvenli dijital varlık olan Bitcoin'in üzerinde inşa edilen bu yeni finansal protokoller, onu yalnızca saklanacak bir değer değil, aynı zamanda etkin şekilde üretilecek bir varlık haline getiriyor. Ethereum devrini tamamladı, Solana popülerlik dalgasına yaslandı. Şimdi ise Bitcoin, *Satoshi Nakamoto’nun vizyonunu* gerçekleştirmeye hazır görünüyor.