OpenLedger, yapay zekâ verisi üretenlere blokzincirle adil ödeme vadediyor

Küresel araştırma şirketi Jayplay Labs’in yakın tarihli raporuna göre, yapay zekâ alanında yüksek kaliteli veri üreten birey ve kuruluşlar, henüz bu katkılarının karşılığında ‘adil’ bir ödeme alamıyor. Bu duruma çözüm olarak ise **OpenLedger** isimli *merkeziyetsiz bir ödül sistemi* öneriliyor. Yapay zekâ teknolojilerinin hızla geliştiği günümüzde, **veri paylaşımındaki adil ödeme modeli** giderek daha fazla ilgi görüyor.

Günümüzde yapay zekâ sistemlerinin başarısı, kullanılan GPU’ların gücünün yanı sıra büyük ölçüde ‘veri kalitesi’ne de bağlı. Özellikle hukuk, sağlık, finans ve mühendislik gibi belirli uzmanlık alanlarında geliştirilen *uzmanlaşmış dil modelleri*, başarıya ulaşmak için iyi yapılandırılmış ve ‘nitelikli veri’lere ihtiyaç duyuyor. Ancak bu tür yüksek kalitede verileri üreten kişi ve gruplar, çoğu zaman ürettikleri bu içerikten gerçek anlamda gelir elde edemiyor. Veriler genelde büyük teknoloji şirketlerinin sunucularında tutuluyor ve paylaşımı çoğunlukla ‘tek seferlik satış’ şeklinde gerçekleşiyor. Bu da veri üreticilerini, verilerinin ekonomiye kattığı değerden ‘tamamen kopmuş’ hale getiriyor.

Jayplay Labs’e göre bu yapısal dengesizlik, blokzincir teknolojileriyle ortadan kaldırılabilir. Bu kapsamda geliştirilen OpenLedger platformu, ‘Payable AI’ adını taşıyan benzersiz bir modelle veri üreticilerinin AI eğitimine katkı sundukça ‘sürekli’ olarak ödül kazanabileceği bir sistem sunuyor. Blokzincirin şeffaflık ve izlenebilirlik özelliklerinden yararlanılarak, hangi verinin ne zaman ve nasıl kullanıldığı net bir şekilde görülebiliyor. Bu kullanım verilerine dayalı bir ödül mekanizması ile kullanıcılar düzenli gelir elde edebiliyor.

Bu yeni sistem yalnızca veri üreticileri ve yapay zekâ geliştiricileri arasındaki ilişkiyi yeniden tanımlamakla kalmıyor; aynı zamanda genel kullanıcının da dahil olduğu çok paydaşlı bir ‘veri ekonomisi’ oluşturuyor. Kullanıcılar, yapay zekâ uygulamalarının kalitesini artırmaya yönelik geri bildirim vererek ya da anonim veri sağlayarak ekosisteme katkı sunabiliyor. Tüm bu süreçler, token (jeton) destekli bir ekonomi üzerinde şekilleniyor ve böylece veri paylaşımı salt bir ‘gönderim’ işleminden çıkarılıp ‘değer üretimi’ sürecine evriliyor.

OpenLedger ayrıca veri paylaşım sürecinin verimli ve güvenli olmasını sağlayan farklı teknolojik özelliklere de odaklanıyor. Çeşitli kaynaklardan elde edilen veriler blokzincir üzerinde kayıt altına alınıyor ve böylece hem verinin geçmişi hem de güvenilirliği doğrulanabiliyor. Merkezsiz depolama sistemleriyle hem güvenlik hem de erişilebilirlik açısından mevcut çözümlere kıyasla ‘daha yüksek performans’ sergiliyor. Şirketlerin ihtiyaç duydukları uzmanlık verilerini dışarıdan ‘şeffaf ve ekonomik şekilde’ temin edebilmeleri açısından da sistem dikkat çekici.

Rapor ayrıca bu yapıların, blokzincir ile yapay zekâ teknolojilerinin kesişme noktasında yeni bir çağın habercisi olabileceğini öne sürüyor. Akıllı telefonların dijital yaşamı kökten dönüştürmesi gibi, ‘dağıtık yapay zekâ veri platformları’ da gelecekte sanayi yapılarını temelden şekillendirebilir. Yapay zekânın herkes için ulaşılabilir hale gelmesiyle birlikte, kaliteli veriye erişim ve bu verinin hakça ödüllendirilmesi, artık yapay zekâ endüstrisinin geleceğini belirleyecek unsurlar arasında kabul ediliyor.

Uzmanlar, OpenLedger benzeri merkeziyetsiz veri platformlarının, yapay zekâ ekosisteminde ‘veri egemenliği’ sorununa çözüm getirme potansiyeline sahip olduğuna dikkat çekiyor. Blokzincir teknolojisinin sunduğu şeffaflık ve doğrulanabilirlik özellikleri, token tabanlı ödül sistemleriyle birleştiğinde, katılımcıları daha fazla katkı sunmaya teşvik ediyor. Böylece yeni bir ‘veri odaklı dijital ekonomi’ inşa edilebiliyor.

Jayplay Labs, OpenLedger’ın yeterli kullanıcı ve geliştirici ilgisi yakalaması durumunda, mevcut merkezi algoritma tabanlı platformlara gerçek bir alternatif sunabileceğini öngörüyor. Yapay zekâ, blokzincir ve merkeziyetsiz veri ekonomisi gibi üç büyük teknolojik akımın birleştiği bu noktada, OpenLedger gibi projelerin dijital çağın temel altyapısını oluşturup oluşturamayacağı ise merakla takip ediliyor.