Pi Ağı'nda merkezileşme alarmı: Düğümlerin %48'i Vietnam’da

Pi Ağı, küresel ölçekte bir merkezsizleşme projesi olarak tasarlanmış olsa da, şu anda ciddi bir *merkezileşme riskiyle* karşı karşıya. Özellikle Vietnam'ın ağ üzerindeki etkisi, projenin *adil yapısı* ve uzun vadeli *istikrarı* konusunda büyük endişe yaratıyor.

Son veriler, dünya genelindeki 319 Pi düğümünün 154'ünün Vietnam'da bulunduğunu gösteriyor. Bu, toplamın yaklaşık %48'ine denk geliyor. Ayrıca, aktif durumdaki 76 düğümün 33'ü Vietnam'da yer alıyor. Bu durum, ağın neredeyse yarısının tek bir ülkeye bağımlı olduğunu ortaya koyuyor. Eğer Vietnam'da internet erişiminin engellenmesi ya da kripto para yasalarında bir değişiklik olursa, tüm *ağın işleyişi* büyük ölçüde zarar görebilir.

Durumu daha karmaşık hale getiren bir başka unsur ise Vietnam’ın *kripto para mevzuatı*. Ülkede Pi Coin yasal bir ödeme aracı olarak kabul edilmiyor. Yetkililer, Pi ile alışveriş yapılması durumunda 50 milyon ila 100 milyon Vietnam dongu (yaklaşık 2000–4000 TL) arasında para cezası ya da cezai yaptırımla karşılaşılabileceği konusunda uyarıda bulundu.

Ayrıca Vietnam Maliye Bakanlığı, sadece lisanslı kurumların *kripto para* saklayıp yönetebilmesini öngören yeni düzenlemeler önerdi. Bu düzenlemenin yasalaşması halinde, Vietnam’daki Pi kullanıcıları ve düğüm operatörleri ciddi şekilde etkilenecek.

Merkezileşme sorunu ise sadece coğrafi yoğunlaşmayla sınırlı değil. PiScan verilerine göre toplam 100 milyar Pi Coin’in 60.7 milyar adedi Pi Vakfı'nın cüzdanlarında tutuluyor. Bu da tüm arzın %60’ından fazlasının vakıf tarafından kontrol edildiğini gösteriyor. *Yorum: Bu kadar büyük bir miktarın tek bir kurumun elinde bulunması, gerçek bir merkezsizleşme anlayışıyla çelişiyor.*

Daha da dikkat çekici olan ise Pi Ağı'nın sadece iki doğrulayıcı düğüme sahip olması ve bu düğümlerin de doğrudan proje ekibince işletiliyor olması. Bu yapı, kullanıcıların ağ üzerindeki *etki gücünü* ciddi biçimde kısıtlıyor ve merkezsizleşme hedefinin uzağında bir profil çiziyor.

Öte yandan, 2 Mart’ta Hanoi Polis Departmanı, Pi'nin borsalarda dikkat çekmesinin ardından “gerçek dışı vaatlerle” tanıtıldığını belirterek, birçok kişinin potansiyel riskleri tam olarak kavramadığını vurguladı.

Pi’nin gerçekten *kullanıcı odaklı ve merkezsizleşmiş* bir yapıya kavuşabilmesi için, ağ üzerindeki kontrolün belirli bölgeler ve proje ekibi elinden çıkarılması büyük önem taşıyor. Aksi takdirde bu yapı, hem teknolojik anlamda hem de düzenleyici baskılar açısından sürdürülebilir olmayabilir.