Yapay zeka ajanlarıyla kişisel finans devrimi: Excel’den Spotify’a geçiş

Son zamanlarda yapay zeka(AI) her şeyi değiştireceği iddiasıyla gündemde, hatta ChatGPT’nin psikolojik danışmanlık rolünü üstlenebileceği söyleniyor. Ancak asıl sorunlarımızdan biri olan *kişisel finans* gibi karmaşık ve tekrarlayan gündelik meselelere yapay zekayı entegre etme fikri pek gündeme gelmiyor. Buradaki kastımız gösterişli *dashboard*, *robo danışmanlar* ya da yeni nesil *DeFi uygulamaları* değil. Yani bundan bir adım ilerideki bir kavramdan, *etkin finans (agentic finance)* adını taşıyan bir yaklaşımdan söz ediyoruz.

Kulağa yeni geliyor olabilir ama temel fikir gayet basit. Kullanıcının cüzdanlar, borsalar, köprüler ve takas işlemleri arasında dolaşıp her şeyi elle yapması yerine, belirli hedefleri örneğin “bu ay bütçeyi artıda tut” ya da “gas ücretiyle uğraşmadan stabilcoin gelirini optimize et” gibi komutları AI aracıya verip geri kalanını ona bırakması.

Bu sistemin amacı kullanıcıyı devre dışı bırakmak değil. Aksine dağılmış finansal ekosistemdeki bileşenleri *senkronize etmekte yardımcı olan* bir sistem gibi düşünebiliriz. İnsanlar zaten ChatGPT gibi sistemlerle psikolojik danışma seviyesinde diyalog kurma noktasına geldiyse, neden hâlâ Ethereum(ETH)’u Uniswap'ta takas etmek için kendimiz işlem yapıyoruz? Bu durum oldukça ironik.

Kripto dünyası hâlâ 2010'ların başındaki internet forumları ile eski banka yazılımlarının garip bir karışımı gibi işliyor. Yatırımcılar Coinbase, Binance, MetaMask ya da cep telefonundaki Solana cüzdanı, bir yanda da karışık Discord kanalları arasında sürekli ileri geri gidip geliyor. Gas ücretleri aniden fırlıyor, köprü bağlantıları kopuyor ve izin talepleri kayboluyor. *İşte bu karmaşa*, FTX skandalına rağmen merkezi kripto para borsalarında (CEX) kullanıcıların fonlarını tutmaktaki ısrarının temel nedeni. Çünkü öz yönetişimli finans deneyimi hâlâ oldukça yetersiz.

Ancak AI destekli ajanlar işin içine girdiğinde bu manzara değişebilir. Örneğin, “ETH bakiyemin %20’sini düşük riskli getirili stratejiye aktar ama USDT değeri düşerse stratejiyi değiştir” şeklinde talimat verip gerisini AI’ya bırakabileceğimiz bir dünya hayal edebiliyoruz. Artık mesele, kimin daha güzel arayüz yaptığı değil; *kimin daha akıllı bir koordinatör (agent) geliştirip sunduğu.*

Ne var ki şu anki piyasa oldukça durağan. Herkes AI entegrasyonuna heyecan gösteriyor ama finans ve kripto alanındaki yenilikler sadece *Excel’e makyaj yapmaya* indirgenmiş durumda. Kullanıcılar ChatGPT ile tüm hayat hikayesini paylaştığı halde, 1.000 doları USDC’den stETH’ye taşırken, sürtünmeyi %1 altında tutup bir yandan karbon ayak izini göz önünde bulundurarak işlem yapmasını istemeye gelince sektör geri adım atıyor.

Bu da teknolojik yetersizlikten değil, *korkudan* kaynaklanıyor. Düzenleyici kurumların tepkilerinden çekiniliyor ya da platformlar kullanıcı kontrolünü kaybetme endişesi yaşıyor. Tabii ki kötü niyetli geliştiricilerin piyasaya yarı çalışan araçlar sürerek sorun yaratması da bir risk. Ancak bu gibi tehditler, ilerlemeyi engelleyemez.

Etkin finans devreye girdiğinde kullanıcı bağlılığı artık platformlara değil, *yapay zeka aracılarına* yönelecek. Yani yatırımcı, Coinbase ya da Robinhood yerine, en iyi koordinatör kimse ona güvenecek. Farklı CEX’ler ve DeFi protokolleri arasında stratejilerini bölüştürebilen ve iş birliği yapabilen bir agent, *finansal erişimin yeni kapısı* olabilir. Ne bir uygulama, ne bir cüzdan, ne bir aracı kurum; sadece bir akıllı ajan.

İnsanlar artık gece yarısı kalkıp tek seferlik bir onay vermek istemiyor, ya da varlıklarının bir zincir köprüsünde sıkışması yüzünden ailesine açıklama yapmak zorunda kalmak istemiyor. İnsanlar arayüz değil, *sonuç odaklı bir finansal deneyim* talep ediyor.

Bu noktada dürüstlük gerekiyor. Dashboard’lar artık geleceği temsil etmiyor. Memecoin’ler, P2E oyunlar ya da AI entegrasyonlu servisler gelip geçici olabilir. Gerçek dönüşüm; *kendi kendine karar alma ve uygulama yeteneğini taşıyan agent’ların* yaygınlaştığı zaman gerçekleşecek.

Elbette karşı çıkanlar da olacaktır. AI’ya para emanet etmek güvenli değil diyenler, mevcut yasal çerçevenin buna izin vermeyeceğini savunanlar, ya da herkes finansal okuryazar olmalı gibi romantik görüşe sahip olanlar. Aynı argümanlar yıllar önce internet bankacılığı, otomatik fatura ödemeleri ya da algoritmik işlemciler ilk çıktığında da duyulmuştu.

Etkin finans, insanı sistemin dışına atmıyor. O sadece, *tıklama hatalarını ve ekran hatalarını azaltarak* insanların strateji üretmeye zaman ayırmasını sağlıyor. Temel hedef, finansın kontrolünü kullanıcıya geri vermek. Bunu yaparken de finans deneyimini Excel tablosu gibi değil, *Spotify çalma listesi gibi sezgisel* bir hale getirmek.

Bu yönelimi ilk benimseyen şirketler geleceği şekillendirecek. Eski düşünce biçimlerine saplanıp dashboard geliştirmeye devam edenler ise yalnızca *acıya alışmış olmanın yanılgısı* içinde kalacak. *Güvenilir bir finansal agent piyasaya çıktığı anda*, geri dönüş artık mümkün olmayacak.