Akon City ve Satoshi Island başarısız oldu: Kripto şehir projeleri neden iflas ediyor?

Blokzincir tabanlı ‘kripto şehir’ projeleri, yıllar içinde birçok kez hayata geçirilmek istense de çoğu girişim başarısızlıkla sonuçlandı. Kripto para sektöründeki isimler bu durumda ortak nedenlere işaret ediyor. Teknik olarak mümkün olsalar da, başlıca engellerin *gerçeklikten uzak ilk planlamalar* ve *kontrolsüz fon kullanımı* olduğu belirtiliyor.

Geniş çaplı tanıtımlarla dikkat çekmiş projelerin başında, Senegalli Amerikalı şarkıcı Akon’un hayal ettiği **Akon City** geliyor. 2018’de açıklanan plana göre, bu şehir 60 milyar dolarlık bütçeyle *kripto para merkezli bir akıllı şehir* olarak inşa edilecekti. Ancak bu sene temmuz ayında proje resmen iptal edildi. Kendi token sistemine ve kendine yeten bir ekonomiye dayanan büyük hedefler sunulsa da, arazi alımı ve altyapı yatırımlarında yaşanan sürekli engeller projenin hayata geçmesini engelledi.

Benzer şekilde, Güney Pasifik’teki Vanuatu yakınlarında başlatılan **Satoshi Island** projesi de sıra dışı bir vizyon ortaya koydu. 2021’de başlatılan girişimin amacı, tüm bir adayı satın alarak *blokzincir tabanlı bir toplum kurmak* idi. Kripto para uzmanları ve yatırımcıların hedef kitle olarak belirlendiği projede, 50 binin üzerinde ‘vatandaşlık NFT’si’ başvurusu yapılmış ve proje bir dönem büyük ilgi görmüştü. Ancak bu projede de temel altyapının tamamlanamadığı; ada mülkiyeti ve yerel yönetim haklarının devrinde ise kayda değer bir ilerleme sağlanamadığı bildirildi. En son temmuz ayında yapılan güncellemeye göre, halen bazı ana lisans görüşmeleri sürüyor.

Bu tür tekrar eden başarısızlıklar hakkında yorum yapan uzmanlar, kritik sorunun blokzincir teknolojisinin kendisinde değil, projeyi yöneten ekiplerin *iş modeli oluşturma ve uygulama becerilerinde* yattığını vurguluyor. Bu kadar büyük ölçekli şehir projelerinin yalnızca bir tanıtım aracı ya da NFT pazarı olarak görülmesi halinde uzun ömürlü olamayacağı belirtiliyor. Bazı uzmanlar ise *gerçekçi boyutta yerel yönetişim uygulamalarıyla başlayarak kademeli büyüme* stratejilerinin daha sürdürülebilir olabileceği görüşünde.