Nick Szabo: Altın merkezileşti, gerçek para Bitcoin(BTC)

Bitcoin öncüsü Nick Szabo'dan altına eleştiri: “Gerçek para merkezsizdir”

Altın fiyatlarının tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaşması, ‘gerçek paranın’ ne olduğuna dair tartışmaları yeniden alevlendirdi. Tam da bu ortamda, Bitcoin(BTC) kurucusu adaylarından biri olarak görülen Nick Szabo, altının ‘para’ olma niteliğini sorgulayarak yeni bir tartışma başlattı. Szabo, altının asıl probleminin fiyatı ya da arzı değil, ‘merkezileşme’ olduğunu söyledi.

Szabo’nun 24’ünde (yerel saatle) X üzerinde yaptığı açıklamaya göre, altın bir değer saklama aracı olarak değil; etkin bir değişim aracı yani *para* olarak başarısız oldu. Ona göre bu başarısızlığın temel nedeni, sistemin güvene dayalı merkezi yapılara bağımlı olmasıydı. Yani insanlar fiziksel altını kendi ellerinde tutmak yerine bankalar veya saklama kurumlarında koruma yoluna gittikçe, kontrol gücü az sayıda kuruma geçti ve bu da sistemin zayıf noktası hâline geldi.

Söz konusu merkezileşmenin en çarpıcı yönü ise altının fiziksel yapısından kaynaklanan sınırlamalar oldu. Szabo, altının büyük miktarlarda taşınmasının zor ve hırsızlığa karşı savunmasız olduğu için zamanla *çek*, *havale* gibi aracı yöntemlerle değiştirilmesinin zorunlu hâle geldiğini ifade etti. Ona göre bu durum, altının hızlı ve güvenli ödeme aracı olma niteliğini zedeleyerek ‘*para*’ işlevinden uzaklaştırdı.

Nick Szabo’nun bu açıklamaları, altına olan ilginin yeniden arttığı ve Bitcoin’in göreli olarak durgunlaştığı bir dönemde geldi. Son haftalarda altın/Bitcoin oranı 30 seviyelerinden 20’nin altına kadar geriledi. Bu durum, bazı yatırımcılar nezdinde altının değer saklama fonksiyonu açısından Bitcoin’e karşı üstünlüğünü savunmak için bir gerekçe olarak kullanılıyor.

Ancak Szabo bu tür yorumlara karşı çıkıyor. Ona göre altının geçici fiyat artışı, aslında neden *dijital, doğrudan sahip olunan varlıklar (bearer asset)* ihtiyacımız olduğunu tekrar hatırlatıyor. Çünkü altın, her zaman belli bir merkez veya aracı kuruma duyulan güvene dayalı sistem gerektiriyor. Buna karşın Bitcoin yapısı gereği ‘*kendi kendine saklama*’ (self-custody) olanağı sunduğundan, bu tür sistemsel zayıflıklardan arındırılmış durumda. Szabo’ya göre bu fark, gelecekte hangi varlıkların gerçekten ‘para’ olarak kalıcı olabileceğini belirleyecek.

Bu çıkış, kripto piyasasında son günlerde yeniden gündeme gelen ‘varlık üzerinde tam kontrol hakkı’ tartışmalarıyla da örtüşüyor. Merkezi yapılara olan bağımlılığı azaltmak, özellikle blockchain teknolojisinin temel vaatlerinden biri. Bu bağlamda, Szabo’nun altına yönelik eleştirileri geleneksel varlıklara karşı dijital para birimlerinin *teknolojik üstünlüğü* açısından önemli bir savunma olarak değerlendiriliyor.

‘*yorum*’: Szabo’nun vurguladığı şekilde, değerli metaller ne kadar yüksek fiyatlara ulaşsa da, zamanın ihtiyaçlarına dayanabilecek sürdürülebilir para biçimleri olmaları için yapısal sorunları çözmeleri gerekiyor. Bitcoin gibi dijital varlıklar ise bu sorunları konsept düzeyinde aşmayı vadediyor.