Stabil kripto paralar ödeme sistemlerinde hız ve maliyet testini geçemedi

Stabil kripto paralar ödeme sistemlerinde ‘oyun değiştirici’ olarak görülse de, halen başlangıçtaki beklentilerin gerisinde kalıyor. İşlem hızı ve ücretlerde bazı iyileştirmeler sağlansa da, *istikrar* ve *gerçek zamanlı işlem* gibi temel vaatlerin tam anlamıyla hayata geçirilemediği dile getiriliyor.

MNEE’nin teknoloji direktörü Niraj Srivastava, geçtiğimiz günlerde yayımladığı bir yazıda, stabil kripto paraların kalıcı bir ödeme yöntemi haline gelmesi için *blokzincir altyapısının verimliliğinde ciddi bir ilerleme* sağlanması gerektiğini vurguladı. Srivastava, “Stabil kripto paraların sunduğu ‘anında ödeme’ söylemi, teknik olarak abartı olabilir,” diyerek *blokzincirlerin işlem süresi ve ücretleri arasında ciddi farklar bulunduğuna* dikkat çekti.

Örneğin, USD Coin(USDC) adlı stabil kripto para Solana(SOL) ağında yaklaşık 400 milisaniyede nihai onaya ulaşıyor ve bu süre neredeyse gerçek zamanlı işlem olarak kabul ediliyor. Ancak aynı işlem Arbitrum(ARB) ağında 3 dakika, Base ağında ise 3 ile 9 dakika arasında süre alabiliyor. ZKsync Era ya da Plume gibi diğer bazı ağlarda ise bu süre 30 dakikayı, bazı durumlarda ise birkaç saati bulabiliyor. Bu çeşitlilik, hem kullanıcılar hem de finans kurumları ve geliştiriciler açısından *stabil coin’lerin güvenilirliğini ve öngörülebilirliğini* azaltıyor.

Ethereum(ETH), hâlâ stabil kripto para piyasasının merkezi konumunda bulunuyor. Ancak ortalama 3 dakikalık onay süresi ve yüksek işlem ücretleri, kullanım açısından önemli bir sorun teşkil ediyor. Blokzincir ağında yoğunluk yaşandığında *işlem ücretleri birkaç dolar* (binlerce TL kuru bazında) seviyelerine çıkabiliyor. Bu durum, özellikle işlemlerini otomatikleştirmek veya toplu işlem yönetmek isteyen şirketler için önemli bir maliyet unsuru oluşturuyor.

Geliştiriciler, fintech şirketleri ve işletmelerin stabil kripto para kullanımında öncelikli olarak aradığı kriterler son derece net: *anında işlem, düşük maliyet, kolay entegrasyon ve öngörülebilir performans.* Srivastava’ya göre ise şu anda bu dört kriterin tamamını birden karşılayabilen bir blokzincir altyapısı bulunmuyor.

Stabil kripto paraların gerçekten ‘dijital nakit’ kimliğine kavuşması için yalnızca blokzinciri kullanmak değil, *tutarlı ve sistematik performans sağlayabilen* bir altyapıya sahip olmaları gerekiyor. Eğer ‘hız’, ‘maliyet’ ve ‘öngörülebilirlik’ üçlüsü aynı anda sağlanamazsa, stabil kripto paralardan beklenen *ödeme devrimi* de sınırlı kalabilir.