IoTeX, yapay zeka ve DePIN entegrasyonuyla Web3 dönüşümünü hızlandırıyor

Messari Research’in yayımladığı son rapora göre, IoTeX ağı 2025’in üçüncü çeyreğinde önemli bir dönüşüm sürecinden geçti. Gerçek dünya verilerini merkeze alan uygulamaların yaygınlaşması, stratejik iş birlikleri ve protokol gelir modelindeki değişimlerle birlikte ‘çok yönlü bir evrim’ yaşanıyor. Özellikle yapay zeka ile merkezsiz fiziksel altyapı ağlarını (DePIN) birleştiren ‘Quicksilver AI’ çerçevesinin genişlemesi, IoTeX'in daha kullanıma dönük bir Web3 ekosistemine hızlı bir geçiş yaptığını gösteriyor.

IoTeX, gerçek dünya verileriyle çalışan yapay zeka aracıları oluşturmak için açık altyapı sunuyor. Bu altyapı; EVM uyumlu bir katman-1 blokzinciri, W3bstream isimli zincir dışı hesaplama katmanı, kimlik çerçevesi ioID ve Quicksilver AI gibi platformları içeriyor. Messari’ye göre 3. çeyrek boyunca Quicksilver üzerinden günlük ortalama 621 sorgu gerçekleştirildi. Bu rakam haziran ayına kıyasla iki kat artarken, ağustos ortasında bu sayı günlük 3.000’i aşarak deneysel kullanıcı aktivitelerinin yoğunlaştığını gösterdi.

Protokol kullanımı açısından merkeziyetsiz borsa (DEX) gelirleri büyük bir artışla öne çıktı. İlgili çeyrekte IoTeX’in toplam protokol geliri %16,2 artarak 112.000 dolara çıktı. Bunun %71,5’i DEX işlemlerinden geldi. Temel katman gelirleri (gaz ücretleri ve ioID aktivasyonları) azalırken, DEX gelirleri bir önceki çeyreğe göre %90 artarak toplam gelirin motoru oldu. Messari, bu dinamiğin protokoldeki değer oluşumunun yön değiştirmekte olduğuna işaret ettiğini belirtti.

Stratejik ortaklıklar da IoTeX’in kurumsal düzeyde erişilebilirliğini ve düzenlemelere uygun konumunu güçlendirdi. Animoca Brands, doğrulayıcı olarak ağa katıldı ve yatırım yaptı. Ayrıca lisanslı Hong Kong borsası HashKey Exchange ile kripto-fiat işlem çifti IOTX/HKD başlatıldı ve bölgedeki ilk yapay zeka merkezini birlikte kurma kararı alındı. Öte yandan IOTX, ağustos ayında İngiltere merkezli CF Benchmarks’ın düzenlemeye uygun endeks yapısına dahil edilerek ETF ve türev ürünlere açılma potansiyelini artırdı.

Staking tarafında istikrar sürdü. IoTeX katman-1 zincirinde toplamda 3,6 milyar IOTX stake edildi. En büyük stake katkısını sırasıyla Animoca Brands (%5,87), IoTeXLab (%5,16) ve Binance Staking (%5,09) sağladı. 2024 Kasım ayında devreye alınan enflasyon temelli yeni ödül modeli, mevcut tahsisatlar tükendikten sonra teşviki sürdürebilecek biçimde tasarlandı.

Kullanım istatistiklerine bakıldığında ise bazı düzeltmeler görüldü. Günlük ortalama işlem sayısı bir önceki çeyreğe göre %11,6 düşerek 196.599 oldu. Aktif cüzdan sayısı ise yaklaşık %10,8 azalarak 5.914’e geriledi. Bu durum, ioID tabanlı agresif genişlemenin ardından doğal bir dengeleme sürecine girildiğini gösteriyor. Buna rağmen, 130’dan fazla uygulama IoTeX katman-1’in cihaz verisi ve off-chain hesaplama altyapısını kullanmayı sürdürüyor. Yapay zeka ile fiziksel verilerin entegrasyonunun artması, bu platformlara olan ilgiyi destekliyor.

Cihaz kayıtlarında büyüme sınırlı kalsa da toplam kayıtlı cihaz sayısı 12.107’ye yükseldi. İlginç bir şekilde cihaz sahipliği %11 arttı. Bu, ekosisteme yeni cihaz kazandırmaktan çok mevcut cihazların daha yoğun kullanılmaya başlandığını ortaya koyuyor. WatchX ve GEO-PULSE gibi giyilebilir cihazlar, toplamın yaklaşık %20’sini oluşturarak odak noktası olmayı sürdürüyor.

Teknik açıdan Quicksilver, büyük dil modelleri ve on-chain verileri bir araya getiren ajan mimarisiyle dikkat çekiyor ve OpenAI, Anthropic, DeepSeek gibi birçok modelle entegre edilmiş durumda. Alpha öncesi sürümde ioPay ile entegrasyon sağlanırken, kimlik doğrulama, ödeme ve API yönetimi gibi SaaS işlevleri sisteme dahil edildi. Messari, tüm bu gelişmelerin dijital ekonomi yapısında nesne-veri etkileşimini bir üst seviyeye taşıyarak, *gerçek veri kaynaklı yapay zeka ekosistemi* kurulmasına ivme vereceğini düşünüyor.

Öte yandan, IoTeX merkeziyetsiz AI ve makine verisi ekonomisini güçlendirmeyi hedefleyen ‘Fiziksel AI Fabrikası’nı da tanıttı. Filecoin, GEODNET ve HashKey Chain gibi oyuncular bu oluşumun erken dönem ortakları arasında yer aldı. Bu girişim, klasik merkezi yapay zeka mimarilerinin sınırlamalarını aşmayı hedeflerken, katkıda bulunan veri sağlayıcıları ve model geliştiricilerini kripto para cinsinden ödüllendirmeyi amaçlıyor.

Genel olarak IoTeX’in 2025 yılı üçüncü çeyrek raporu, sadece güçlü performans verilerini değil, aynı zamanda *DePIN merkezli yapay zeka tabanlı dönüşüm* ve kurumsallaşma hedeflerinin elle tutulur sonuçlarını ortaya koydu. Messari, bu gelişmelerin uzun vadede IoTeX’in Web3 içindeki ‘benzersiz konumunu’ pekiştireceğini öngörüyor.