Kripto düşüşünün ardında piyasa yapıcıların bilanço krizi mi var?

Son dönemde kripto para piyasasında yaşanan düşüşlerin, piyasadaki likiditeyi sağlayan *piyasa yapıcılar*ın mali yapılarının bozulmasından kaynaklandığı ileri sürüldü. Özellikle ekim ayı başında gerçekleşen büyük çaplı tasfiyeler, birçok piyasa yapıcının nakit kaynaklarını zorlaştırdı. Bu durum, varlık satışlarını tetikleyerek piyasada aşağı yönlü baskı oluşturuyor.

Kripto saklama hizmeti sunan BitMine’in başkanı ve aynı zamanda analist olarak faaliyet gösteren Tom Lee, 11’inde (yerel saatle) CNBC’ye verdiği röportajda, “10’unda yaşanan yaklaşık 20 milyar dolarlık (yaklaşık 27 trilyon won) olağanüstü tasfiye olayı bazı piyasa yapıcıları ağır şekilde etkiledi. Sonuç olarak piyasadaki likidite ciddi şekilde daraldı” dedi.

Piyasa yapıcılar, borsalar ile yatırımcılar arasındaki işlemleri kolaylaştırmak adına emir alıp satarak likidite sağlar. Ancak bu kurumlar ellerindeki varlıklarda *likidite açığı* yaşadığında, işlem hacmini azaltıp ellerindeki pozisyonları tasfiye ederek nakit rezerv oluşturmaya yönelir. Lee, “Asıl gelir kaynağı olan işlemlerin azalmasıyla birlikte sermayenin de daralması ciddi bir tehdit. Bu yüzden birçok piyasa yapıcı kendi bilançolarını küçültmeye çalışıyor” diye belirtti.

Lee’ye göre bilançoda açık oluşması durumunda, bu açığı kapatma çabasının ilk adımı, işlem hacmini ve varlık miktarını azaltmak oluyor. Ancak bu süreçte fiyatların düşmesi halinde daha fazla satış gelmesi kaçınılmaz bir 'kısır döngü' yaratabiliyor. Ona göre son haftalardaki sürekli düşüş, aniden gelen bir dalgalanma değil, *sessizce gerçekleşen bir bilanço daralması* sürecinin sonucu olabilir.

Piyasa yapıcıların likidite sıkıntısının kısa vadeli dalgalanmanın ötesinde, yapısal bir soruna yol açabileceği uyarısı da yapıldı. Ani ve büyük çaplı nakit çıkışları, genel piyasa güvenini ciddi şekilde zedeleyebilir.

Son piyasa düşüşlerinin yalnızca yatırımcı ilgisindeki düşüşten ya da olumsuz piyasa psikolojisinden değil, kripto piyasasının *temel yapı taşlarından biri olan piyasa yapıcıların bilanço küçültme hareketinden* kaynaklandığı dikkat çekici. Bu süreç, yalnızca Bitcoin(BTC) değil, Ethereum(ETH), Solana(SOL) gibi önde gelen altcoin’ler üzerinde de zincirleme satış baskısı yaratabilir.

Bu tablo, yatırımcılara kısa vadeli yükselişler yerine piyasadaki *likidite hareketlerine* odaklanmaları gerektiğini gösteriyor. Özellikle piyasa yapıcıların hareketleri, bireysel kripto paraları değil, tüm piyasa eğilimini etkileyebileceğinden, portföy düzeyinde risk yönetiminin kritik olduğu bir dönemdeyiz. Bu nedenle işlem hacmi, emir defteri derinliği gibi fiyat dışı göstergelerle piyasa koşullarını takip etmek gerekiyor.