Solana(SOL) ekosisteminde geliştirilen yapay zeka temelli ‘AVA’ adlı yeni kripto para biriminin piyasaya sürülme süreci, ciddi içerden işlem iddialarıyla gündeme geldi. Blockchain analiz şirketi BubbleMaps’in verilerine göre, AVA'nın dağıtımı esnasında toplam arzın yaklaşık %40’ı, daha önceden faaliyet göstermeyen ve geliştirici cüzdanlarıyla bağlantılı olduğu belirlenen 23 farklı cüzdan tarafından toplandı. Bu durum, proje adaletinin sorgulanmasına yol açtı.
BubbleMaps’in yaptığı açıklamada, söz konusu cüzdanlar Bitget ve Binance üzerinden aynı zaman diliminde fon aldılar ve satın alımdan önce hiçbir zincir üstü hareket göstermemişlerdi. Bu davranış kalıbı, kripto para dünyasında ‘sniping’ olarak tanımlanıyor. Sniping, yeni çıkan bir token halka açık hale gelir gelmez, *otomatik alım botları* ile düşük fiyattan hızlı bir şekilde topluca satın alma stratejisine deniliyor. Ayrıca elde edilen bulgular, bu cüzdanların eşgüdüm içinde hareket eden bir ‘sibilleşmiş cüzdan grubu’ olabileceğine işaret ediyor.
AVA, aslında ‘topluluk temelli dağıtım’ ve ‘merkezsiz yapı’ hedefiyle tanıtılmıştı. Meme coin’lere odaklanan Pump.fun adlı platform üzerinden piyasaya çıkan proje, başlangıç amacı ile ciddi çelişen bir şekilde, token arzının büyük kısmının merkezi birkaç adreste toplanmasıyla eleştirilerin odağı oldu. Çok sayıda uzman, arzın bu kadarının tek elde toplanmasının, *fiyat manipülasyonu* veya ‘rug pull’ gibi riskleri artırabileceğini belirtiyor.
Şüpheli faaliyetlerin tespiti, BubbleMaps’in 2024 Mayıs’ta geliştirdiği ‘Time Travel’ adını taşıyan blockchain analiz aracı sayesinde mümkün oldu. Bu araç, geçmiş zincir üstü verileri geriye dönük inceleyerek, token akışlarını ve cüzdanlar arası ilişkileri çözümlemeye odaklanıyor. Böylece şeffaf olmadığı öne sürülen ilk arz süreçlerinde içeriden işlem izleri daha etkin biçimde izlenebiliyor.
AVA token, 13 Kasım 2024’te piyasaya sürülmüştü ve kısa sürede yaklaşık 3 milyar dolarlık *fully diluted market cap* seviyesine ulaşmıştı. Proje, yapay zekaya dayalı ‘otonom AI temsilcisi’ işleviyle Solana’daki nadir büyüme vakalarından biri olarak dikkat çekmişti. Ancak bu yükseliş kalıcı olmadı; AVA’nın fiyatı lansman değerine göre %79 değer kaybederken, zirve seviyesi olan 0.33 dolardan %96 oranında çakıldı. Piyasa güveninin açık şekilde sarsıldığı düşünülüyor.
Token, ayrıca ‘HOLO AI İntern’ olarak bilinen Holoworld AI platformunun ilk yapay zeka ajanı olarak tanıtılıyor. Holoworld cephesi, 1 milyon kullanıcı ve 700 binin üzerinde AI üretim kaydı ile faaliyetlerini sürdürüyor. Öte yandan AVA’nın ilk dağıtımıyla ilgili tartışmalara karşı platformdan şu ana kadar herhangi bir resmi açıklama yapılmış değil.
‘Yorum’: AVA örneği, merkeziyetsizlik iddiasına rağmen ilk dağıtımda adaletsiz yapıların uzun vadede ciddi fiyat çöküşlerine ve güven kaybına yol açabileceğini gösteriyor. Yatırımcıların, bir token’a yatırım yapmadan önce ilk arz yapısı ve cüzdan dağılımını detaylı incelemesi kritik öneme sahip. Özellikle BubbleMaps gibi zincir verisi analiz araçları bu süreçte güçlü bir destek sağlayabilir.
Yorum 0