Uzmanlar, Katman-2 Çözümlerinin Merkeziyetsizlik Riskine Dikkat Çekiyor

Kripto para sektörü, ölçeklenebilirlik ve verimlilik sorunlarını çözmek için çeşitli yaklaşımlar geliştirmeye devam ediyor ve bu süreçte ‘katman-2 (L2) çözümleri’ önemli bir yer tutuyor. Ancak bazı uzmanlar, L2’nin beklentilerin aksine blokzincirin temel değerleri olan ‘merkeziyetsizlik’ ve ‘güvenliği’ tehlikeye atabileceği konusunda uyarıda bulunuyor.

L2 çözümleri, mevcut blokzincirlerin işlem kapasitesini artırmak amacıyla geliştirilmiş olsa da, bu süreçte rollup’lar, köprüler ve likidite parçalanması gibi karmaşık yapılar ortaya çıktı. Bu durum, geleneksel finans sistemindeki verimsizlikleri andıran yeni sorunlar yaratabilir ve uzun vadede blokzincirin temel güvenilirliğini zayıflatabilir. Buna ek olarak, L2 alternatiflerinin fazlasıyla çeşitlenmesi, geliştiriciler ve kullanıcılar için sistemin anlaşılmasını güçleştiriyor.

Uzmanların L2’ler konusundaki en büyük eleştirilerinden biri, ‘doğrulayıcılar’ ve ‘sıralayıcılar’ üzerindeki yüksek bağımlılığın merkeziyetçiliği artırması. Eğer belirli bir L2 ağı, güvenlik ihlali yaşar ya da faaliyetlerini durdurursa, o ağ ile bağlantılı tüm ekosistem ciddi bir riskle karşı karşıya kalabilir. Ayrıca, varlık transferlerinde kullanılan köprü mekanizmalarının sık sık güvenlik açıklarına yol açması, L2 çözümlerine ilişkin bir başka önemli sorunu oluşturuyor.

Bu nedenle bazı uzmanlar, ölçeklenebilirliği geliştirmek için L2 yerine ‘katman-1 (L1) seviyesinde yeniliklere’ odaklanılması gerektiğini savunuyor. Örneğin, Ethereum gibi ağların üzerinde çalıştığı ‘sharding (parçalama) teknolojisi’, olası çözümler arasında öne çıkıyor. Sharding, blokzincirdeki verileri farklı bölümlere ayırarak işlemlerin paralel bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlıyor ve böylece ağın genel verimliliğini artırıyor.

Merkeziyetsiz finans (DeFi) ekosisteminin temel amacı, tüm finansal süreçleri zincir üzerinde yürütmek olduğuna göre, uzmanlar L1 seviyesinde köklü değişikliklerin kaçınılmaz olduğunu vurguluyor. L2’ler belirli kullanım durumları için faydalı olabilir ancak aşırı bağımlılık, geleneksel finansın hatalarını tekrarlama riskini taşıyor ve bu nedenle dikkatli bir yaklaşım gerektiriyor.

Blokzincir teknolojisinin sürdürülebilir gelişimi için, ölçeklenebilirliği artırırken merkeziyetsizlikten taviz verilmeyen yeniliklerin teşvik edilmesi gerektiği giderek daha geniş kabul görüyor. Bu doğrultuda, L1 seviyesinde gerçekleştirilecek yapısal iyileştirmeler, uzun vadede daha güvenilir bir ekosistem oluşturmak adına kritik bir öneme sahip.