Blokzincir, gıda sahtekarlığını bitirebilir mi? Sektör hâlâ dirençli

Blokzincir teknolojisi, gıda sahtekarlığını ortadan kaldıracak bir çözüm olarak öne çıksa da, mevcut sınırlamalar nedeniyle uygulama süreci hâlâ yavaş ilerliyor. Gıda endüstrisi her yıl 500 milyar dolara (yaklaşık 69,5 trilyon Kore wonu) varan zararla karşı karşıya kalırken, teknolojinin taşıdığı potansiyel ile gerçek dünya uygulamaları arasında ‘belirgin bir uçurum’ bulunduğu dikkat çekiyor.

Gıda sahtekarlığı yalnızca etiketleme hatalarıyla sınırlı değil. Düşük maliyetli maddelerle içerikleri değiştirmek, yanlış veya uydurma marka ve menşe bilgileri kullanmak gibi oldukça sofistike yöntemler kullanılıyor. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü(FAO), bu uygulamaları ‘ekonomik kazanç için kasıtlı aldatma’ olarak tanımlıyor ve günümüzde bu yöntemlerin giderek daha karmaşık hale geldiğini vurguluyor.

Bu konuda açıklama yapan güvenlik protokol geliştiricisi Naoris Protocol’ün CEO’su David Carvalho, “Gıda sahtekarlığı kulağa yabancı gelebilir ama küresel gıda sektörü her yıl 300 ila 500 milyar dolar arasında zarara uğruyor” diyerek “Dünya genelinde gıda piyasasının büyüklüğü 12 trilyon doları aştığı düşünüldüğünde, bu zarar miktarı küçük gibi görünebilir ama Malta gibi bir ülkenin GSYİH'sı ile aynı seviyede” ifadelerini kullandı.

Blokzincir teknolojisi, verilerin değiştirilemez olması nedeniyle gıda tedarik zincirinde *şeffaflığı* sağlayabilecek yeni nesil bir çözüm olarak dikkat çekiyor. Üretim yeri, tedarik süreci, içerik bilgileri gibi verilerin açık ve doğrulanabilir şekilde kayıt altına alınması sayesinde tüketici daha güvenilir ürünleri tercih edebilirken, markalar da bu sayede *güvenilirliklerini* artırabiliyor.

Ancak uygulama sürecinde birçok engel bulunuyor. *Yüksek maliyetler*, *kısıtlı ölçeklenebilirlik*, *farklı sistemler arasında uyumsuzluk*, *karmaşık entegrasyon*, *kişisel verilerin gizliliği* ile ilgili çekinceler ve *regülasyonların belirsizliği* gibi faktörler blokzincirin yaygınlaşmasını zorlaştırıyor. Bu nedenle, sektör genelinde bu teknolojinin ne kadar gerçekçi bir şekilde entegre edileceği önemli bir soru işareti.

Yine de, gıda sahtekarlığı tamamen ortadan kalkmadığı sürece buna karşı geliştirilecek teknolojik savunmalar kaçınılmaz olmaya devam edecek. Kısa vadede hız kazanmasa da, gıda sektöründeki tüm paydaşların blokzincir kullanımının önemini fark edip iş birliği yapması durumunda, *daha güvenilir bir sofra* kurma hedefi çok uzak olmayabilir yorum yapılıyor.