Kenya, kripto düzenlemeleriyle Afrika'nın lider dijital merkezi olmayı hedefliyor

Kenya, Afrika’nın önemli kripto merkezi olma yolunda hukuki altyapıyı oluşturuyor

Kenya, hızla büyüyen kripto para sektörünü düzenlemek ve daha net bir denetim sistemi kurmak amacıyla yeni bir yasa taslağını gündeme aldı. 2025 Nisan’ında, Kenya Parlamentosu’nun Maliye ve Planlama Komitesi tarafından sunulan ‘Sanal Varlık Hizmeti Sağlayıcıları(VASP) Yasası’ taslağı; dijital varlıklar alanında faaliyet gösteren işletmeleri düzenlemek için beş devlet kurumunun dahil olduğu ortak bir denetim modelini öneriyor. Bu adım, Kenya’nın kripto para ekosisteminde *dönüm noktası* olarak değerlendirilirken, ülkenin Afrika’daki lider kripto merkezlerinden biri olma hedefini de destekliyor.

Tasarı kapsamında görevlendirilecek beş kurum arasında Kenya Merkez Bankası, Sermaye Piyasası Otoritesi, Rekabet Kurumu, İletişim Kurumu ve Veri Koruma Komisyonu yer alıyor. Bu kurumlar, VASP lisanslarının verilmesi, piyasa faaliyetlerinin denetlenmesi, veri güvenliği ve dijital altyapının takibi gibi birçok alanda *kapsamlı bir gözetim* görevini üstlenecek. Bu sistemle birlikte şeffaflık, kullanıcı koruması ve kara para aklama gibi yasa dışı faaliyetlerin önüne geçilmesi hedefleniyor.

Yasa tasarısının şekillenmesinde önemli bir rol oynayan kurumlar arasında bölgesel danışmanlık kuruluşu Credence Africa da bulunuyor. Kuruluş, kamu-özel sektör ortaklığı ile oluşturulacak bir düzenleyici yapıya olan ihtiyacı vurgulamış ve Parlamento bu önerilere olumlu yaklaşmıştı. Şu anda yasa tasarısı kamusal istişare sürecine girmiş durumda; yetkililer, vatandaşların ve sektör temsilcilerinin görüşlerinin sürece dahil edileceğini belirtti.

Sektör içinden gelen destek de dikkat çekiyor. Kenya’da faaliyet gösteren Sanal Varlıklar Konseyi(VAC), yasa tasarısının genel çerçevesini desteklediklerini bildirdi. Ancak Konsey, yerinden denetim yapılmadan uzaktan denetim yoluyla cezai işlem uygulanmasını öngören önceki bir maddeye itiraz etmişti. Parlamento Komitesi bu eleştirileri dikkate alarak ilgili maddeyi tasarıdan çıkardı ve Konsey’in önerilerini kabul ederek yasanın güvenilirliğini artırdı.

Eğer yasa kabul edilirse, Kenya’daki tüm kripto para odaklı şirketlerin VASP lisansı alması zorunlu hale gelecek. Bu lisansların beş düzenleyici kurumun onayını gerektireceği ve lisans alındıktan sonra şirketlerin düzenli bildirim yükümlülükleri olacağı belirtiliyor. Ayrıca her şirketin iç kontrol sistemi kurması ve çıkar çatışmalarını tespit edip önleyici adımlar atması beklenecek. Tasarının başlıca savunucularından biri olan milletvekili Kimani Kuria, “Bu yasa, kurumsal yönetim ve iç denetimin önemini vurguluyor. Sorumlu dijital finans ekosisteminin temelini atacak” sözleriyle süreci değerlendirdi.

Kenya’nın, daha önce dijital varlıklar konusunda temkinli bir yaklaşımı olsa da son yıllarda artan kullanıcı sayısı ve işlem hacmi; kripto paraların daha sağlam hukuki zemine oturtulması ihtiyacını doğurdu. VASP yasa tasarısı, Kenya’nın kriptoyu resmiyete alma yönünde attığı ciddi adımlardan biri olarak görülüyor ve ülkenin Afrika’daki en kapsamlı düzenleyici modellere sahip olması yolunda *önemli bir işaret* niteliği taşıyor.

Eğer bu düzenleyici yapı başarıyla uygulanırsa, Kenya; Afrika'daki blockchain ekonomisinde *şeffaflık* ve *uyum* temelinde yeni bir örnek ülke olarak öne çıkabilir. Bu durum sadece yerel piyasayı değil, kıtanın geneline yayılabilecek yeni politikaların da önünü açabilir.