Kripto kullanımının tüm dünyada yaygınlaştığı bir gerçek, ancak bu benimseme bazı ülkelerde yalnızca bir tercih değil, tam anlamıyla bir “zorunluluk” haline gelmiş durumda. Bybit’in paylaştığı yeni rapora göre, özellikle geleneksel finans altyapısı zayıf olan ülkelerde kripto paralara yöneliş daha hızlı gerçekleşiyor. Bu trendin merkezinde ise fiyat istikrarı nedeniyle *en çok tercih edilen dijital varlık türü* haline gelen ‘stabil kripto paralar’, yani ‘stablecoin’ler bulunuyor.
Bybit’in küresel kripto benimseme raporu, ülkeleri dört ana başlıkta mercek altına alıyor: kullanıcı yaygınlığı, işlem kullanım oranı, düzenleyici kabulleniş seviyesi ve kültürel benimseme oranı. Sonuçlara göre genel sıralamada Singapur ve ABD gibi gelişmiş ekonomiler üst sıralarda yer alırken, gerçek ivme çoğunlukla geleneksel finansal sistemin yetersiz kaldığı gelişmekte olan ülkelerde yaşanıyor.
Rapor, bu duruma güçlü örnek olarak Vietnam, Ukrayna ve Nijerya’yı gösteriyor. Vietnam’da her beş kişiden biri dijital varlık sahibi. Ülkedeki kripto kullanımının başlıca nedenleri arasında uluslararası para transferinde düşük maliyet, enflasyondan korunma amacı ve birikim alternatifi olarak kullanımlar öne çıkıyor. Ayrıca, DePIN gibi kullanıcıların cihaz katkısıyla ağlara dahil olduğu projeler de burada hızla benimseniyor.
Ukrayna ise 13. sırada yer aldığı endekste, büyüklüğüne oranla en yoğun kripto para dolaşımına sahip ekonomi olarak öne çıkıyor. Yaklaşık 1.900 milyar dolarlık GSYİH'sine karşılık, ülkeye giren yaklaşık 6,9 milyar dolarlık stablecoin akışı dikkat çekiyor. Krizin etkileriyle sarsılan geleneksel finans altyapısının yokluğunda, Bitcoin(BTC) ve Tether(USDT) gibi kripto para birimleri halk için ‘hayatta kalma’ aracı olarak kullanılıyor.
Nijerya da dikkat çekici ülkelerden biri. Küresel ortalamayı aşan işlem etkinliği (%83) ve yerel para birimi nairanın değer kaybı ülkede kripto benimsemesini hızlandırmış durumda. Hükümetin desteklediği naira tabanlı stablecoin olan cNGN kampanyasıyla yurtiçi kullanım daha da artarken, proje yakın gelecekte küresel stablecoin’lerle rekabet edecek potansiyel taşıyor.
Stabil kripto paralar yalnızca kriz ülkelerinde değil, gelişmiş piyasaların merkezlerinde de önemli roller üstleniyor. Özellikle merkeziyetsiz finans(DeFi) projeleri ile merkezi borsalara(CEX) giriş noktası olarak kullanılan bu varlıklar, yatırımla günlük işlemler arasında ‘köprü para’ görevi üstleniyor. Ukrayna’dan Nijerya’ya, Hong Kong’dan Brezilya’ya kadar çok sayıda farklı kullanım senaryosu bu gerçeği destekliyor.
Rapora göre stablecoin’lerin küresel çapta güçlenmesini sağlayan üç ana trend var. Birincisi, ABD, Avrupa Birliği ve Hong Kong gibi ana finansal merkezlerde bu varlıkların rezerv ve uyum koşullarına dair düzenlemelerin netleşmesi. İkincisi, bankalar ve fintech kurumları tarafından ödeme sistemlerine entegrasyonunun hız kazanması. Üçüncü ve en yeni akım ise, dolar dışındaki para birimlerine bağlı stablecoin’lere olan ilginin yükselmesi.
Bu bağlamda, euro, Japon yeni ve Nijerya'nın nairası gibi yerel para birimlerine endeksli stablecoin’ler, sadece bölgesel ödeme aracı değil, aynı zamanda dijital varlık ekosistemine katılım için cazip birer geçit sunuyor. Bu değişim, küresel kripto para sisteminin merkezindeki ‘dolar egemenliğinin’ zamanla kırılabileceği mesajını da taşıyor. ‘Stablecoin’ler yalnızca teknolojik bir yenilik değil, aynı zamanda finansal kapsayıcılık açısından da yeni bir dönemin kapısını aralıyor.
Yorum 0