Subsquid(SQD), Web3 veri altyapısında devrim yaratıyor

Küresel blokzincir araştırma kuruluşu Tiger Research, yayınladığı son raporunda Subsquid adlı altyapıyı analiz ederek, bu teknolojinin Web3 veri ekosisteminin merkezinde konumlandığını değerlendirdi. Özellikle *dağıtık mimari*, esnek modüler yapı ve güçlü token ekonomisini temel alan yapısıyla, yapay zeka ajanları, kurumsal yatırımcılar ve zincir üstü analistler gibi birçok aktör için *kilit altyapı* haline gelme potansiyelini vurguladı.

Blokzincir teknolojisi, tüm verilerin zincir üzerinde şeffaf biçimde erişilebilir olmasını vaat etse de, Tiger Research’e göre günümüzde veriye erişim hâlâ *verimsiz sorgulama biçimleri* ve merkezi altyapıya olan *bağımlılık* nedeniyle zorlayıcı. Ethereum(ETH), Solana(SOL) gibi çoklu zincir ağı içeren ortamlarda geliştiriciler, veriyi eş zamanlı ve birleşik halde işleyebilmek için yüksek maliyetli altyapılara bel bağlamak zorunda kalıyor.

Tiger Research'e göre Subsquid, bu yapıların sınırlılıklarını aşmak üzere geliştirilmiş *dağıtık veri altyapısı*. Veri toplama, saklama ve sorgulama gibi bileşenleri ayrıştırarak esnek bir yapı sunuyor. Bu yaklaşım, geleneksel veri endüstrisinde Snowflake’in yarattığı dönüşümü anımsatıyor. Halihazırda SQD ağı 200’den fazla blokzinciri destekliyor ve ayda yüz milyonlarca sorguyu işliyor. Subsquid’in başarısının temelinde üç unsur yer alıyor: *dağıtık mimari*, teşviklere dayalı token ekonomisi ve geliştiricilerin ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilen *modüler tasarım*.

SQD’nin *dağıtık mimarisi*, veri çoğaltma ve eş zamanlı yanıt üretebilen yapısı sayesinde yüksek dayanıklılık ve erişilebilirlik sağlıyor. Ağa katılan herkes ‘worker node’ ya da ‘gateway’ olarak görev alabiliyor; bu sayede altyapı yatay şekilde büyüyebiliyor. Sağlayıcı tarafında veriler parça parça depolanırken, worker node’lar bunu API’lere dönüştürerek hızlı sorgulama imkânı yaratıyor. Bu yapılanma, eski sistemlerde karşılaşılan merkezi altyapı problemlerinin önüne geçiyor ve gerçek anlamda *merkeziyetsiz* bir yapı oluşturuyor.

Bu ağı sürdürülebilir kılan $SQD token temelli tokenomik sistemi ise ayrı bir önem taşıyor. Stake etme ve yetki devretme temelli sistem, katılımcıları hem ödül hem de yaptırımlarla yönlendirerek, sorumlu bir ekosistem oluşturuyor. Geliştiriciler dilerse doğrudan düğüm çalıştırabiliyor ya da güvendikleri düğümlere yetki vererek yönetim süreçlerine katılabiliyor.

Özellikle SQD’nin *modüler yapısı*, geleneksel indeksleme sistemlerine kıyasla yüksek ölçeklenebilirlik ve esnekliği öne çıkarıyor. Temel veri çıkarma işlemi haricinde kalan tüm veri işleme ve saklama süreçleri geliştiricilere bırakılıyor. Bu sayede veri ambarı, anlık yayın ya da CSV formatı gibi birçok kullanım senaryosuna uygun çözümler üretilebiliyor. Bu esneklik sayesinde SQD, sadece veri sunmakla kalmıyor, şirketlerin ve projelerin ihtiyaçlarına göre özel veri altyapıları kurmasını da mümkün kılıyor.

Teknolojik gelişmeler doğrultusunda SQD, ‘SQD Portal’ ve ‘Light Squid’ bileşenleriyle altyapısını daha da ileri taşıyor. SQD Portal, çoklu paralel işleme desteğiyle hız ve gerçek zamanlı yayını artırırken; Light Squid, yerel cihazlarda da indekslenmiş veri kullanımını kolaylaştırıyor. Bu da geliştiricilerin dış sunucuya bağlı kalmadan çalışabilmesini sağlıyor.

Kullanım alanlarında da dikkat çekici örnekler görülüyor. PancakeSwap, SQD’yi kullanarak çoklu zincir üzerindeki işlem verilerini tek bir boru hattında entegre etti ve altyapı maliyetlerini önemli ölçüde azalttı. Kurumsal yatırımcılar ve veri analiz platformları da gerçek zamanlı veri toplama ve işleme ihtiyacı için SQD’ye yöneliyor. Tiger Research’e göre en dikkat çekici konu, SQD’nin *AI ajanlarının otomatik veri erişimi ve işleme* işlemlerini destekleyecek altyapıyı oluşturması. Bu yönüyle SQD, ‘veri omurgası’ rolünü üstlenebilir.

SQD’nin büyüme potansiyelini pekiştiren gelişmelerden biri de Rezolve AI tarafından satın alınması. Rezolve, stabilcoin bazlı ödeme altyapısı Smartpay ile SQD altyapısını entegre ederek, AI destekli ödemeler ve analizlerin *gerçek zamanlı otomasyonunu* hedefliyor. Bu birleşim, *yapay zeka ajanlarının kendi kendine işlem yapabildiği* bir Web3 ortamının kapısını aralayabilir.

Uzun vadede, SQD’nin hedefi Web3 çağının ‘standart veri platformu’ haline gelmek. Blokzincirlerin farklı veri yapıları ve sorgulama mantıklarının getirdiği karmaşayı tek bir ağ yapısında sadeleştirme vizyonu taşıyor. Gelecekte zincir dışı verileri de kapsayarak karma analiz ortamına evrilmeyi amaçlıyor. Bu model, geleneksel veri pazarında Snowflake’in sunduğu standartlaştırma etkisine benziyor ve SQD’nin blokzincir veri altyapısında lider bir konum elde etme yolunda olduğunu gösteriyor.

Tiger Research, “Subsquid, yalnızca hizmet bazlı veri erişim aracı değil; Web3 genelindeki *veri akışını yeniden şekillendiriyor*” diyerek, geliştirici odaklı yapısal esnekliği ve gerçek zamanlı dağıtık mimarisiyle gelecekteki internet altyapısının temelini oluşturacağını ifade etti.